Қазақстан Республикасы Үкіметі мен өңірлік басқару органдарының басты басымдықтарының бірі — тұрғындардың кәсіби әлеуетін арттыру, еңбек ресурстарын тиімді пайдалану және еңбек нарығының сұранысына сәйкес кадрларды даярлау болып табылады. Түркістан облысында әртүрлі салалар бойынша кадрларды даярлаудың жаңа моделі аясында кешенді іс-шаралар жүзеге асырылуда. Бағдарламаның мақсаты — өңір тұрғындарын кәсіби біліммен қамтамасыз ету, жұмыспен қамтуды арттыру, кәсіпкерлік қабілеттерін дамыту, ауылдық жерлерде еңбек әлеуетін тиімді пайдалану және табыс деңгейін арттыру. Бұл бағыт өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына тікелей ықпал етеді және жастарға, әйелдерге, көпбалалы отбасыларға, ауылдық жерлерде тұратын азаматтарға тең мүмкіндік жасауға арналған.
Жаңа модель бірнеше негізгі принциптерге сүйенеді. Біріншіден, оқыту өңірдегі нақты өндіріс, қызмет көрсету, агроөнеркәсіп және IT салаларының қажеттіліктеріне сәйкес ұйымдастырылады. Бұл кадрларды даярлаудың тиімділігін арттырады, нарықтағы сұранысқа бейім мамандарды қалыптастырады. Екіншіден, кәсіби білім беру процесі теориялық біліммен қатар практикалық дағдыларға басымдық береді. Оқушылар өндірістік тәжірибеден өтіп, нақты жұмыс процесінде дағдыларын жетілдіреді. Үшіншіден, оқу бағдарламалары жастарға, әйелдерге, көпбалалы отбасылар мен ауылдық жерлерде тұратын тұрғындарға қолжетімді. Төртіншіден, оқу бағдарламаларына қатысушыларға қайтарымды қаржылық қолдау — жеңілдікті несие, гранттар, шәкіртақылар ұсынылады. Сонымен қатар, білім беру процесінде заманауи технологияларды пайдалану арқылы цифрлық және қаржылық сауаттылықты арттыруға ерекше көңіл бөлінген. Бұл тұрғындардың қаржылық шешім қабылдау қабілетін және инвестициялық белсенділігін арттырады.
Облыс колледждері мен кәсіби білім беру орталықтары жаңа модельді енгізуге белсенді қатысып отыр. Кәсіптік колледждер индустриялық бағытта механика, құрылыс, тамақ өнеркәсібі, тоқыма өндірісі салаларына мамандар даярлауда. Агроөнеркәсіп бағытында ауылшаруашылық дағдыларын дамыту, өнімді қайта өңдеу технологиялары және агрокәсіптік кооперативтерді басқару бойынша курстар іске қосылды. Қызмет көрсету саласында туризм, қонақүй ісі, сауда және логистика бағытында мамандар даярлау қолға алынды. Сонымен қатар, IT және цифрлық мамандықтар бойынша бағдарламалау, киберқауіпсіздік, деректерді талдау және электрондық коммерция салаларында оқу бағдарламалары енгізілді. Колледждерде модульдік оқыту жүйесі іске қосылып, студенттер қажетті дағдыларды кезең-кезеңімен меңгеріп, өндірістік тәжірибені растайтын сертификат ала алады.
Жастарды кәсіби салаға дайындау мен кәсіпкерлік қабілеттерін дамыту жаңа модельдің маңызды бағыты болып отыр. Облыста жастарға арналған кәсіпкерлік курстар мен тренингтер ұйымдастырылып, бизнес-жоспарлау, маркетинг, қаржылық есеп жүргізу, сату және нарық арналары бойынша білім беру жүргізіледі. Жастарға қайтарымды жеңілдікті несиелер, мемлекеттік гранттар және кооперативтерді дамытуға бағытталған қаржылық қолдау ұсынылады. Сонымен қатар, инкубаторлар мен стартап орталықтары ашылып, инновациялық жобаларды жүзеге асыруға, жаңа идеяларды коммерцияландыруға мүмкіндік жасалады. Бұл шаралар өңірдегі кәсіпкерлікті дамытуға және жастардың өзін-өзі жұмыспен қамтуына ықпал етеді, жаңа жұмыс орындарын құруға және экономикалық белсенділікті арттыруға септігін тигізеді.
Ауылдық жерлерде кәсіби білім беру маңызды бағытқа айналған. Келес, Созақ, Ордабасы аудандары сияқты аймақтарда «Ауыл аманаты» жобасы шеңберінде ауылдық жастарға арналған кәсіби курстар іске қосылды. Оқу бағдарламалары ауыл шаруашылығы техникасын пайдалану және жөндеу, мал шаруашылығын жүргізу және өнімді қайта өңдеу, агроөнеркәсіптік кооперативтерді басқару, ауылдық туризм мен қолөнер кәсіптеріне бағытталған. Ауылдық колледждер мен кәсіби орталықтар интернет желісіне қосылып, онлайн курстар арқылы білім алу мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Бұл ауылдық тұрғындардың кәсіби біліктілігін арттыруға, еңбек нарығына бейім мамандар дайындауға және табыс көзін әртараптандыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, агроөнеркәсіп саласында дағдыларын жетілдірген ауыл тұрғындары жаңа технологияларды енгізіп, өнімнің өзіндік құнын арттырып, нарыққа шығару жолдарын меңгереді.
Түркістан облысының әкімдігі кадрларды даярлау бағдарламаларын іске асыру үшін бірқатар қолдау шараларын жүзеге асыруда. Әрбір аудан деңгейінде жұмыспен қамту орталықтары дамытылып, кәсіби білім беру мекемелері материалдық-техникалық базамен қамтамасыз етілуде. Жаңа жұмыс орындарына сәйкес кадрларды дайындау мониторинг жүйесі арқылы бақыланады. Сондай-ақ, өңір тұрғындары гранттар, несие және оқу бағдарламалары туралы ақпараттандырылуда. Ақпараттық науқандар нәтижесінде әрбір аудан тұрғындары өз мүмкіндіктерін дұрыс пайдаланып, кәсіби даму бағытында нақты қадамдар жасай алады. Мемлекеттік органдар мен кәсіпкерлер бірлесіп, мамандарды жұмысқа орналастыру процесін жеңілдетіп, кәсіптік дайындық пен еңбек нарығын тиімді байланыстыруда.
2023–2025 жылдар аралығында бағдарлама аясында 25 мыңнан астам жас азамат кәсіби курстар мен колледждерде оқытылды. 7 мыңнан астам азамат шағын кәсіпкерлікке немесе агроөнеркәсіпке тартылды. Ауылдық аймақтарда 50 жаңа оқу орталығы мен тренинг залы ашылды. Өндіріс, қызмет көрсету, IT және агроөнеркәсіп салаларында 10 мыңға жуық жаңа маман даярланды. Бағдарламаның басты жетістігі кәсіби білім беру мен нарықтық сұраныстың үйлесуі болып табылады. Жастар мен жұмыс істейтін азаматтар заманауи талаптарға сай дағдыларға ие болып, өңірдің экономикалық белсенділігі артты. Сонымен қатар, бағдарламаның арқасында ауылдық жерлерде жаңа кәсіп түрлері дамып, ауыл тұрғындарының табыс деңгейі артты, өңірлік өнімділік пен экспорттық мүмкіндіктер кеңейді.
Алдағы кезеңде бағдарлама шеңберінде өндіріс және өңдеу салаларында қосымша кадрларды даярлау, IT және цифрлық экономика саласында кәсіби курстарды кеңейту, ауылдық жерлерде агроөнеркәсіп пен кооперативтерді дамытуға бағытталған оқу бағдарламаларын жетілдіру жоспарланып отыр. Сондай-ақ кәсіби білім беру мен еңбек нарығының интеграциясын күшейту, оқыту сапасын бақылау және мониторинг жүйесін жетілдіру жұмыстары жалғасады. Бұл шаралар Түркістан облысында кәсіби дайын кадрлардың санын арттырып, экономикалық өсімді тұрақты түрде қамтамасыз етеді.
Түркістан облысында әртүрлі салалар бойынша кадрларды даярлаудың жаңа моделі тұрғындардың кәсіби әлеуетін арттыруға, жұмыссыздықты төмендетуге, кәсіпкерлікті дамытуға және өңірдің экономикалық дамуына тікелей әсер етуде. Бағдарламаның жүйелі түрде жүзеге асуы, мемлекеттік және өңірлік қолдау шараларының үйлесуі өңір тұрғындарының өмір сапасын арттыруға және Түркістан облысын кәсіби дайын кадрларымен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Алдағы уақытта бұл модель өңірдегі барлық аудандарда кеңінен енгізіліп, кәсіби білім беру жүйесінің сапасын арттырып, тұрғындардың еңбек нарығына бейімделу қабілетін жақсартуға септігін тигізеді.