Ел экономикасының дамуына, жұмыссыздықты азайтуға және өндірістің жетілдірілуіне тікелей ықпал ететін негізгі факторлардың бірі – жұмысшы мамандықтардың дамуы. Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2025 жылды «Жұмысшы мамандықтар жылы» деп жариялауы елдің әлеуметтік-экономикалық әлеуетін арттырудағы стратегиялық шешімдердің бірі болды. Бұл бастама қоғамда еңбек адамының беделін көтеріп, жастарды нақты кәсіби бағыттарға бейімдеуді көздейді. Осы орайда Түркістан облысында жұмысшы кадрларын даярлау, олардың еңбек нарығына бейімделуін қамтамасыз ету бағытында нақты нәтижелерге қол жеткізілді.
Түркістан облысы еліміздің экономикалық және әлеуметтік дамуы тұрғысынан қарқынды өңірлердің бірі саналады. Соңғы жылдары мұнда өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы және құрылыс салалары тұрақты өсім көрсетуде. Бұл өз кезегінде кәсіби мамандарға деген сұраныстың артуына әкеліп отыр. Осы қажеттілікті өтеу мақсатында өңірде техникалық және кәсіптік білім беру жүйесі жаңартылып, заманауи еңбек нарығына бейімделген жаңа білім беру стандарттары енгізілуде.
Қазіргі таңда облыста 50 колледж жұмыс істейді. Онда 45 450 студент 84 түрлі мамандық бойынша білім алуда. Оның ішінде 33 колледжде 43 жұмысшы мамандығы бойынша 16 000 студент оқып жатыр. Бұл көрсеткіш аймақтың еңбек ресурстарын жүйелі даярлауға бағытталған нақты қадам екенін айғақтайды. 2024–2025 оқу жылында колледждерге жалпы 15 525 мемлекеттік тапсырыс жарияланып, соның 8 678-і немесе 55,9 пайызы жұмысшы мамандықтарға берілді. Ал жаңа оқу жылында қосымша 9 600 студент жұмысшы мамандықтары бойынша мемлекеттік грант негізінде білім алу мүмкіндігіне ие болды.
Бұл бағыттағы жұмыстар облыстың өндірістік және экономикалық әлеуетімен тікелей байланысты жүргізілуде. Өңірде іске асырылып жатқан ірі инвестициялық жобалар аясында 2 290 түрлі жұмысшы мамандығы қажет екені анықталды. Осыған сәйкес, 2025 жылы колледж бітірушілердің 8 364-і дәл осы жобаларға бағытталып, нақты жұмыс орындарымен қамтылатын болады. Мұндай тәсіл еңбек нарығының сұранысы мен білім беру жүйесінің ұсынысын теңестіруге мүмкіндік беріп отыр.
Сонымен бірге, жаңа инвестициялық жобалар негізінде 11 жұмысшы мамандығының тапшылығы айқындалды. Осыған байланысты агроөнеркәсіп, энергетика, техникалық және құрылыс салалары бойынша лицензия алу және жаңа оқу бағдарламаларын енгізу жұмыстары жүргізілуде. Бұл өңірдің экономикалық даму қарқынына сай мамандарды уақтылы даярлауға мүмкіндік береді. Алдағы уақытта облыс колледждері еңбек нарығында сұранысқа ие жаңа мамандықтарды игеруге көшіп, өндірістік бағыттағы оқу процесін күшейтпек.
Түркістан облысында еңбек адамының бейнесін қалыптастыру және қоғамда оның мәртебесін арттыру идеологиялық деңгейде де жүзеге асуда. «Еңбек адамы – ел тірегі» қағидасын ұстанған өңірде жұмысшы мамандықтар жай ғана кәсіп емес, мемлекетке қызмет етудің және қоғам игілігіне үлес қосудың нақты көрінісі ретінде бағалануда. Осы мақсатта ақпараттық-түсіндіру кампаниялары, насихаттық материалдар, әлеуметтік бейнероликтер және мотивациялық кездесулер жиі өткізіліп келеді.
Колледждер мен оқу орындарында «Еңбек – елдің ертеңі» атты кездесулер ұйымдастырылып, тәжірибелі мамандар мен өндіріс басшылары студенттермен тікелей пікір алмасуда. Бұл шаралар жастарға нақты еңбек жолын таңдау, өз мамандығына құрметпен қарау мәдениетін сіңіруге ықпал етуде. Сонымен қатар, колледждерде дуальды оқыту жүйесі кеңінен енгізіліп, студенттер оқу барысында нақты өндіріс орындарында тәжірибеден өтіп келеді. Мұндай тәсіл оқу мен жұмысты ұштастырып, еңбекке ерте бейімделуге мүмкіндік береді.
Еңбек нарығының жаңа талаптарына сәйкес, облыстық білім басқармасы жұмыс берушілермен тығыз байланыс орнатқан. Кәсіпорындар оқу орындарының материалдық-техникалық базасын жаңартуға, оқу бағдарламаларын әзірлеуге және студенттерді тәжірибеден өткізуге тікелей атсалысуда. Қазіргі таңда Түркістан облысында 150-ден астам өндіріс және қызмет көрсету мекемесі колледждермен серіктестік меморандумына қол қойған. Бұл студенттердің оқу бітісімен жұмысқа орналасу мүмкіндігін айтарлықтай арттыруда.
Мемлекет тарапынан да еңбек адамын қолдауға ерекше мән берілуде. Жұмысшы мамандық иелері үшін жалақыны арттыру, еңбек қауіпсіздігін сақтау және әлеуметтік кепілдіктерді қамтамасыз ету бағытында кешенді шаралар іске асырылуда. Еңбек инспекциясы басқармасы тарапынан жыл сайын жүздеген жұмысшының еңбек құқығы қорғалып, заңсыздықтардың алдын алу мақсатында тұрақты бақылау жүргізіледі. Бұл шаралар еңбек адамына деген сенім мен құрметті арттыра түсті.
Облыста еңбек адамдарына арналған марапаттау рәсімдері мен қоғамдық мойындау дәстүрге айналды. Әр салада үздік жұмысшылардың еңбегі бағаланып, түрлі деңгейдегі марапаттармен атап өтіледі. Бұл қадам қоғамда еңбек адамының беделін нығайтып, жастарды еңбекқорлыққа, табандылыққа және кәсібіне адал болуға тәрбиелейді.
Сонымен қатар, еңбек адамының қоғамдағы бейнесін қалыптастыруда ақпараттық саясаттың да рөлі зор. Өңірлік бұқаралық ақпарат құралдарында еңбек адамдарының өмірі мен жетістіктері туралы материалдар жиі жарияланып, олардың шынайы табыстары көпшілікке үлгі етілуде. Түркістан облысында еңбекке құрмет көрсету мәдениеті кеңінен қалыптасып, қарапайым жұмысшының жетістігі елдің өркендеуінің символына айналып отыр.
Еңбек адамының беделін көтеру және жұмысшы мамандықтардың маңызын арттыру – тек экономикалық емес, рухани тұрғыдан да маңызды бағыт. Еңбекқорлық, жауапкершілік пен кәсібилік ұлттың дамуына негіз болатын басты құндылықтардың бірі болып қала бермек. Түркістан облысының осы бағыттағы бастамалары – елдің өзге аймақтары үшін үлгі боларлық тәжірибе.
Қорыта айтқанда, Түркістан облысында жұмысшы мамандықтарды дамыту мен еңбек адамының бейнесін дәріптеу бағытындағы жұмыстар жүйелі түрде жалғасуда. Бұл – ел экономикасының тұрақтылығын қамтамасыз етуге, әлеуметтік әділдік пен еңбекке құрметті орнықтыруға бағытталған маңызды қадам. Еңбек адамы – елдің тірегі, қоғамның қозғаушы күші. Ал Түркістан облысының тәжірибесі еңбек адамына құрмет көрсету ісі нақты істермен бекітіліп жатқанын айқын көрсетеді.