Шымкент қаласында соңғы айларда алаяқтық қылмыстарының саны айтарлықтай артып келеді. Құқық қорғау органдарының мәліметінше, қалада тіркелген 193 қылмыстық істің 38-і алаяқтыққа байланысты болған. Бұл көрсеткіш өткен жылдармен салыстырғанда айтарлықтай жоғары. Алаяқтық қылмыстарының көбеюі әсіресе интернет алаяқтықтарының көбейгеніне байланысты. Қала тұрғындарын алаяқтар түрлі тәсілдермен алдап, олардың жеке деректерін ұрлап, қаржыларын жымқыруда.
Шымкентте алаяқтардың басым көпшілігі интернет арқылы әрекет етеді. Мысалы, жалған тауар жарнамалары мен инвестицияларға қатысты жалған ұсыныстар көптеп кездеседі. Мұндай алаяқтық схемалар көбінесе әлеуметтік желілерде және хабарландыру сайттарында кездеседі. Тұрғындар өзін қаржылық қызмет көрсететін ұйымдардың қызметкері ретінде таныстыратын алаяқтарға сеніп, ақша аударымдарын жасайды. Соның нәтижесінде олар өз қаражатынан айрылып, алаяқтарға құрық болуды жалғастырады.
Құқық қорғаушылардың айтуынша, интернет алаяқтықтарының ең жиі кездесетін түрі — өзін банк қызметкері, байланыс операторы немесе мемлекеттік орган өкілі ретінде таныстырып қоңырау шалу. Әдетте алаяқтар банк карталары мен жеке деректерді алаяқтық жолмен алуға тырысады. Сондай-ақ, соңғы кездері «қауіпсіз шотқа ақша аудару» сияқты әдістер кең таралуда. Бірнеше қылмыстық іс осы схемамен жүзеге асырылған. Бұл әдіс бойынша, алаяқтар белгілі бір адамға телефон шалып, банк қызметкері ретінде танысып, жеке мәліметтерді сұрайды. Мұндай жағдайларда азаматтардың сақ болмауы үлкен зардаптарға әкелуі мүмкін.
Шымкент қаласының прокуратурасы мен полиция департаменті қала тұрғындарын осы алаяқтық схемалардан сақ болуға шақырады. Тұрғындарға күмәнді қоңырауларға жауап бермеуді, жеке мәліметтерін жария етпеуді және барлық қаржылық мәселелер бойынша тек ресми ұйымдарға ғана хабарласуды ұсынады. Сонымен қатар, мемлекеттік органдар мен банктер ешқашан азаматтардан телефонымен мәлімет сұрамайды. Сондықтан, мұндай қоңырауларға сенбеу өте маңызды. Тұрғындар ресми сенім телефондарына хабарласып, шұғыл шараларды қабылдай алады.
Интернет алаяқтықтарының алдын алу үшін тұрғындар әлеуметтік желілерде жеке деректерін сақтықпен жариялауы керек. Бұған қоса, жеке ақпаратты алаяқтардан қорғану үшін екі факторлы аутентификация сияқты қосымша қорғаныс шараларын қолдану ұсынылады.
Есірткі саудасымен күрес тақырыбы да күн тәртібінде. Қалалық құқық қорғаушылар, әсіресе жастардың интернеттегі қауіпті жарнамаларға алданбауын қадағалауды күшейтіп отыр. Себебі, соңғы уақытта есірткі таратушылар көбінесе жастарды тарту үшін әлеуметтік желілерді пайдалануда. Бұл да алаяқтықтың бір түрі, сондықтан жастарды осындай қауіпті жарнамалардан аулақ болуға шақыру керек. Қалада мұндай қылмыстардың алдын алу үшін арнайы профилактикалық шаралар қолға алынған.
Қала әкімдігі мен полиция қызметкерлері интернет алаяқтықтарына қарсы күрестің күшейтілуіне қатысты жұмыс жоспарын жариялады. Ал тұрғындар мен азаматтарды құқық қорғау органдарының кеңесіне құлақ асып, алаяқтардан сақ болуға шақыру — бұл бүгінгі күннің ең басты міндеті.