Қазіргі заманда елдің өркендеуі мен тұрақтылығы ең алдымен заң үстемдігі мен қоғамдық тәртіптің сақталуына байланысты. Экономикалық даму, әлеуметтік әділдік, азаматтардың қауіпсіздігі мен бақытты өмірі — бәрі де құқықтық мемлекеттің мықты іргетасына сүйенеді.
Мемлекетіміздің басты мақсаты – әділетті Қазақстан құру. Бұл ұғым тек саясат пен экономикада ғана емес, қоғамның барлық саласында көрініс табуға тиіс. Әділетті қоғамның басты тірегі – заң мен тәртіпке адалдық, азаматтық жауапкершілік және адам құқығын қорғау мәдениеті.
Цифрлық дәуірде заң саласы да жаңашылдықты қажет етеді. Экономиканы цифрлық жаңғырту аясында енгізіліп жатқан жасанды интеллект (AI) технологиялары құқық қорғау мен сот жүйесін жетілдірудің жаңа мүмкіндіктерін ашады.
Мемлекет басшысының тапсырмасымен Al-Sana бағдарламасы жүзеге асып, 100 мыңға жуық студент жоғары технологиялар саласына тартылуда. Бұл – құқықтық жүйеге де әсер ететін маңызды қадам.
Жасанды интеллект көмегімен сот істерін автоматтандыру, жемқорлық тәуекелдерін азайту, құқық бұзушылықтардың алдын алу бағытында жаңа жүйелер енгізілмек. Мысалы, “Qazaq Digital Mektebi” жобасы арқылы заң негіздері мен азаматтық құқықтарды мектеп қабырғасынан бастап оқыту – болашақ заң мәдениетін қалыптастырудың басты жолы.
Еңбек нарығы мен көші-қон жүйесінде де заңдық тәртіпті күшейту өзекті. Бүгінде мыңдаған жұмыс орны бос тұр, ал кейбірін шетел азаматтары толтыруда. Бұл ретте мемлекет жұмысшы мамандықтарының мәртебесін көтеріп, еңбек заңнамасын жетілдіруді көздеп отыр.
2025 жылды «Жұмысшы мамандықтары жылы» деп жариялау – еңбекке деген көзқарасты өзгертудің үлкен қадамы. Заң алдында әрбір жұмысшының құқығы қорғалуы керек, әділ еңбекақы мен қауіпсіз еңбек жағдайы – мемлекеттің басты міндеті.
Сонымен қатар көші-қон процестерін бақылау үшін бірыңғай цифрлық жүйе енгізу тапсырылды. Бұл жүйе ішкі және сыртқы көші-қонды нақты есепке алып, ірі қалалардағы шамадан тыс жүктемені азайтуға мүмкіндік береді.
Әлеуметтік салада заңның рөлі айрықша. Бүгінде мемлекет көптеген әлеуметтік жеңілдіктер ұсынуда. Алайда кейде осы артық төлемдер масылдыққа жол ашатыны байқалады.
Заңсыз әлеуметтік көмек алу, жалған құжаттар жасау немесе әлеуметтік алаяқтық фактілері қоғамның дамуына кері әсерін тигізеді. Сондықтан Үкімет әлеуметтік саясатты қайта қарап, әділ тетіктер енгізуге бағыт алып отыр.
Әлеуметтік әділдік – заңның үстемдігі арқылы ғана орнайды. Әр азамат мемлекет көмегін өз еңбегімен, адал әрекетімен ақтауы керек. Бұл – құқықтық сананың биік белгісі.
Құқықтық тәртіптің бір көрінісі – азаматтардың өмірі мен денсаулығын қорғау. Денсаулық сақтау саласын жаңғырту, медициналық қызмет сапасын арттыру – Конституция кепілдік берген негізгі құқықтардың бірі.
Қазір елімізде «Ауылда денсаулық сақтауды жаңғырту» ұлттық жобасы аясында 540 нысан салынды, тағы 115 нысан пайдалануға берілмек. Бұл халықтың тең құқылы медициналық көмек алуын қамтамасыз етеді.
Сонымен бірге жол қауіпсіздігі мәселесі де басты назарда. Жыл сайын 22 мыңнан астам жол-көлік оқиғасы тіркеліп отыр. Бұл – тек полицияның емес, әр жүргізушінің заң алдындағы жауапкершілігін көрсететін көрсеткіш.
Электросамокат, велосипед және көлік жүргізу мәдениетін арттыруға бағытталған жаңа заңнамалық түзетулер қабылданбақ. Әрбір азамат өз өмірі мен айналасындағы адамдардың қауіпсіздігіне жауапты екенін сезінуі қажет.
Мәдениет саласында да заң мен тәртіптің рөлі зор. Өнер адамдары елдің рухани бейнесін танытады. Сондықтан мәдени нысандарды қорғау, авторлық құқықты сақтау және шығармашылық еркіндікті заңмен қамтамасыз ету маңызды.
Бұқаралық спорттың дамуы да құқықтық қолдауды қажет етеді. Мемлекет спортшылардың еңбегін заңды тұрғыда қорғап, спорт клубтарын жекешелендіру арқылы әділ әрі ашық қаржыландыру жүйесін қалыптастырып жатыр. Бұл – заңды бизнес пен адал спорт мәдениетінің негізі.
Заң мен тәртіп – мемлекеттің айнасы, қоғамның жүрегі. Әрбір азамат заңды құрметтеп, оны өз өмірінің негізгі қағидатына айналдырғанда ғана әділетті, қауіпсіз және өркениетті ел құрылады.
Жасанды интеллект дәуірінде де адамдық құндылықтардың өзегі – адалдық, әділдік және жауапкершілік болып қала береді.
Құқық пен тәртіптің сақталуы – тек мемлекеттің емес, әрбір азаматтың ортақ парызы. Өйткені қауіпсіз қоғам – тұрақты болашақтың кепілі.