Түркістан қаласы, 2 қазан 2025 жыл. — Қазақстандағы Халықаралық Көші-Қон Ұйымы (ХКҚҰ) Түркістан облысы бойынша Ұтқырлықты Қадағалау Матрицасының (МТМ) соңғы зерттеу нәтижелерін таныстыру мақсатында облыстық деңгейдегі алғашқы семинарын өткізді.
Іс-шараға 30-дан астам мемлекеттік органдардың, азаматтық қоғамның және жеке сектордың өкілдері қатысты.
Семинардың ресми ашылу рәсімінде Түркістан қаласы әкімдігінің атынан Сәрсенбаев Ғаппар мырза және Қазақстандағы ХКҚҰ-ның МТМ жобасы бойынша субаймақтық бағдарлама үйлестірушісі Султани Сабур құттықтау сөз сөйледі. Өз сөздерінде олар көші-қон процестерін басқаруда деректерге негізделген саясаттың маңыздылығын, сондай-ақ көші-қон ағындарын тиімді реттеудің өңірлік және ұлттық деңгейдегі өзектілігін атап өтті.
Түркістан облысындағы көші-қон ахуалы
Семинар барысында ХКҚҰ-ның субаймақтық жоба маманы Ганбат Герелтогтох ханым қатысушыларды Қазақстан және Орталық Азия елдеріндегі МТМ бағдарламасының қызметімен және аймақтық талдау бағыттарымен таныстырды.
Сондай-ақ, ХКҚҰ-ның жоба маманы Қадырқұл Ділбар Түркістан облысы бойынша жүргізілген соңғы көші-қон динамикасына арналған зерттеу нәтижелерін ұсынды.
Зерттеу қорытындысы бойынша, Түркістан облысы маусымдық және еңбек мигранттарының ең көп шоғырланатын өңірлерінің бірі болып табылады.
2022–2024 жылдар аралығында облыс аумағында:
-
96 582 шетелдік жұмысшы мигрант,
-
1 496 елге оралған азамат,
-
20 830 ішкі мигрант тіркелген.
Ал сол кезеңде 370 Түркістан облысының тұрғыны басқа елге көшкен эмигранттар ретінде есепке алынған. Олардың басым көпшілігі (81%) Ресей Федерациясына қоныс аударған.
Мигранттар негізінен Оңтүстік Қазақстанның ауыл шаруашылығы аймақтарында және Өзбекстанмен шекаралас өңірлерде еңбек ететіні байқалған. Бұл көрсеткіштер облыстың еңбек нарығы мен әлеуметтік құрылымына тікелей әсер етіп отыр.
Көші-қонды деректер арқылы басқару және ынтымақтастық
Семинар барысында қатысушылар көші-қонды басқарудың тиімді жолдары, мигранттардың қауіпсіздігін арттыру, олардың қоғамға бейімделуі мен инклюзиясын дамыту тақырыптарында интерактивті пікірталас өткізді.
Пікірталас қорытындысы бойынша, нақты деректерге негізделген саясатты қалыптастыру, ведомствоаралық ынтымақтастықты күшейту және жергілікті деңгейде ақпарат алмасу жүйесін жетілдіру көші-қон үдерістерін тиімді басқарудың негізгі бағыттары ретінде белгіленді.
Аймақтық ауқымдағы ынтымақтастықтың жалғасы
Аталған семинар — ХКҚҰ-ның Қазақстандағы МТМ зерттеу нәтижелерін талқылауға арналған семинарлар сериясының жалғасы. Бұған дейін мұндай іс-шаралар Астана қаласында (2024 ж. шілде) және Алматы қаласында (2025 ж. мамыр) өткен болатын.
Түркістандағы кездесу осы бастаманың үшінші және аймақтық деңгейдегі маңызды кезеңі болып саналады.
Бұл шара Қазақстан мен Орталық Азиядағы көші-қон үдерістерін қауіпсіз, реттелген және гумандық тұрғыда басқару мәдениетін нығайтуға бағытталған тағы бір нақты қадам болды.
Халықаралық серіктестік пен қолдау
Семинар ХКҚҰ-ның Швейцарияның Даму және Ынтымақтастық агенттігінің (SDC) қолдауымен жүзеге асып жатқан «Орталық Азиядағы еңбек көші-қоны» жобасы және Еуропалық Одақтың қолдауымен жүргізіліп жатқан «Көші-қон талдауына және саясатына арналған аймақтық деректер (REMAP)» бағдарламасы аясында ұйымдастырылды.
Бұл халықаралық ынтымақтастық өңірлік деңгейдегі көші-қон деректерін жинау, талдау және тиімді пайдалану ісін күшейтіп, мигранттардың құқықтарын қорғау және еңбек нарығындағы теңгерімді сақтау бағытында маңызды үлес қосуда.
Қорытынды
Халықаралық Көші-Қон Ұйымының Түркістан облысында өткізген бұл семинары өңірдегі көші-қон процестерін зерттеу мен басқарудың жаңа кезеңін бастады.
Жиналған нақты деректер мен ұсыныстар жергілікті және ұлттық деңгейде көші-қон саясатын жетілдіруге, сондай-ақ еңбек мигранттарының құқықтары мен әл-ауқатын қорғауға бағытталған нақты шараларды әзірлеуге мүмкіндік береді.